Zeeuwse lavendel destilleren

Een workshopdeelnemer van dit jaar, Leendert de Leeuw, kwam met het verzoek om lavendel voor hem te destilleren. Het ging om ongeveer 3/4 kuubkist Lavendula angustifolia var. Hidcote. Dat leek me wel een interesante klus, ditmaal lavendelolie te maken van Zeeuwse bodem.

Afgelopen zaterdag kwam hij 9 vuilniszakken met goed gedroogde lavendel brengen. Bij aanraking van de bloemen rook je een zoetige bloemenlucht. Ik was eigenlijk wel benieuwd  of de opbrengst aan etherische olie van deze cultivar hetzelfde zou zijn als L.angustifolia var. Little lady die ik vorig jaar gedestilleerd heb.

gedroogde L.angustifolia var Hidcote

Om de 9 vuilniszakken te verwerken had ik 3 destillaties nodig. Gisteren ben ik met de eerste twee begonnen. Er paste inderdaad 3 vuilniszakken gedroogde lavendel in de ketel.

Na het aansteken van de brander onder de ketel en voordat het eerste destillaat overkwam rook ik het volgende:
38graden Celcius  heel fijn bloemige geur
70 graden Celcius sterk fruitig alcoholische geur

Bij deze destillatie was de geur krachtig aanwezig door vluchtige niet gecondenseerde aromatische bestanddelen uit de lavendel. Eigenlijk krachtiger dan ik vorig jaar bij het destilleren van L.angustifolia var. Little lady had geroken.

scheiden van olie en hydrolaat met een florentijnse vaas

Na 1,5 uur destilleren ben ik even gestopt om de zich verzamelde olie uit de florentijnse vaas te halen. Ik had op dat moment 30 mL olie gedestilleerd.

In totaal heb ik de lavendel 2 uur gedestilleerd met een uiteindelijke opbrengst van 40 mL. Dat is een veel lagere opbrengst dan ik vorige jaar had. Het is wel opvallend dat er in het laatste half uur nog 25% van de aanwezige olie overkomt.

lavendel na de destillatie

De lavendel is na de destillatie natuurlijk gloeiend heet, dus even laten afkoelen is wel verstandig! Na het verwijderen van de lavendel en het vullen van de ketel en een uur na de eerste destillatie kon ik gaan starten met een tweede destillatie.

Een gevulde destilleerketel

Bij deze destillatie had ik veel meer losse lavendelbloemen in de ketel kunnen stoppen. Dus de opbrengst zou deze keer wel wat hoger moeten zijn dan 40 mL.

Dat klopte ook na 2 uur en 15 minuten had ik op plm 80 mL lavendelolie gedestilleerd.

Na deze twee destillaties waarmee ik een complete werkdag bezig geweest was, besloot ik om de volgende dag de rest van de lavendel te destilleren. De geproduceerde lavendelolie heb ik verzameld in een scheitrechter.

De derde destillatie leverende ongeveer 40 mL olie op. In totaal had ik zo’n 150 mL olie in de scheitrechter verzameld.

Een opbrengstpercentage kan ik niet geven, omdat het snoeigewicht van de lavendel onbekend is. De opbrengst is minder hoog vergeleken met L.angustifolia Little lady. Een beoordeling van de kwaliteit van de olie laat ik graag over aan een deskundige aromatherapeut, tenminste als de olie 1 maand gerijpt heeft.

Analyse resultaten van Zeeuwse lavendelolie

Ik heb eerder dit jaar in opdracht van een workshopdeelnemer Zeeuwse lavendel mogen destilleren; Lavandula angustifolia ‘Hidcote’ is een cultivar die veel in tuinen is aangeplant.

Lavandula angustifolia bron: wikipedia uit:Köhler–s_Medizinal-Pflanzen

Mijn opdrachtgever vond het interessant om de olie te laten analyseren op de samenstelling.
Ik was zelf eigenlijk ook wel benieuwd naar de samenstelling, omdat ik in 2012 en 2013 ook lavendelolie van Nederlandse bodem heb laten analyseren. De analyse van de lavendelolie uit Nieuw-Tonge (Zeeland) gaf dan ook voor mij een verrassende samenstelling te zien.


ANALYSE RESULTATEN LAVENDELOLIE Nieuw Tonge 2014
soort stof
stofnaam
massapercentage
Ulvenhout 2012
Chaam 2013
Nieuw-Tonge 2014
iso norm
monoterpeen
Limoneen
2,11%
1,26
2,06
oxide
1,8 – cineol
5,75 %
0,40
1,57
monoterpeen
cis / trans ocimeen
6,78%
4,91
4,87
1,0 -10,0
ester
oct-1-en-3-yl acetaat
2,15%
2,19
0,87
alcohol
linalool
19,45%
23,94
5,67
20,0-43,0
ester
linalylacetaat
22,17%
29,19
45,74
25,0-47,0
sesquiterpeen
beta-caryophylleen
2,32%
2,64
2,95
fenol-alcohol
terpineen-4-ol
11,18%
12,36
0,31
< 8,0
ester
lavendulyl acetaat
2,48%
3,35
7,94
sesquiterpeen
E-beta-farneseen
3,61
2,46
0,92
ester
geranylacetaat
1,59%
0,68
0,81
117 stoffen met een percentage lager dan 1,5%
totaal
100%
100%
100%

 

Wat opvalt is het opmerkelijk lage linaloolgehalte en ook een laag terpineen-4-ol gehalte. Deze laatste stof maakte de lavendelolie die ik in 2012 en 2013 had gemaakt zo bijzonder vanwege z’n schimmeldodende eigenschap.

Analyse (deel gaschromatogram)  Chaamse lavendelolie 2013

Verder zit er wel een behoorlijke hoeveelheid linalylacetaat in. Daniel Dantien van Pyrenessences heeft de samenstelling van de olie ook getoetst aan een norm, de zogenaamde ISO 3015 : 12/2004 norm. Het is een norm die gehanteerd wordt voor lavendelolie van andere herkomst. Dat deze lavendelolie afwijkt van deze norm is eigenlijk niet zo verwonderlijk, we hebben hier te maken met een ander klimaat dan in (Zuid) Frankrijk.

bestanddelen in lavendelolie in een lage concentratie

Op internet vond ik een analyse van olie van Lavandula angustifolia (English lavender) die ook afweek van deze norm.

Conclusie was hier: het linalylacetaat gehalte is te laag en het linalol gehalte te hoog. Deze afwijkingen zeggen op zich niet zo heel veel over de kwaliteit van de olie. Zo was de olie die ik in 2013 had gedestilleerd, op basis van de samenstelling, een prima door aromatherpeuten te gebruiken olie, juist door een afwijkend terpineen-4-ol gehalte.

Lavendeloogst in 2012 bij een lavendelkwekerij

De lavendelolie uit Nieuw-Tonge zal op basis van de samenstelling een mindere kalmerende werking hebben, maar is wel antiseptisch en zuiverend door de aanwezigheid van limoneen.

Verder vonden Catharina en ik de olie na een maand rijpen heerlijk ruiken. Lijkt mij toch ook wel een eigenschap die lavendelolie moet hebben.