aromatische planten van Puur Aroma staan klaar voor de verkoop
Deze week belde Frank Radder, eigenaar van Puur Aroma, naar mij. Frank zou de volgende ochtend sinaasappeltijm en oregano gaan maaien. Ik heb dezelfde dag vervoer kunnen regelen en ben de volgende dag naar de kwekerij in Margraten gereden om het maaisel op te halen.
Frank ruikt nog eens goed aan de heerlijk geurende vers gemaaide sinaasappeltijm
Frank had niets te veel gezegd over de geur van beide aromatische planten. De sinaasappeltijm, Thymus vulgaris ´Orange´ had een heel opvallende frisse zachte geur. De tijm (Thymus vulgaris `Compactus`) die ik een aantal weken geleden heb gedestilleerd rook veel scherper. Ook de Kreta oregano, Origanum dictamnus is qua geur veel subtieler en bescheidener dan de andere oregano-soorten. Erg interessant dus om er achter te komen wat met name de sinaasappeltijm voor etherische olie zal opleveren.
Chauffeur Toon hielp mee met tijm verzamelen in de zakken
De Origanum dictamnus komt alleen in het wild op het eiland Kreta voor. Babis Psaroudakis en Janina Sorensen van Wild Herbs of Crete destilleren deze wilde plant al sinds 1994. Op hun webblog hebben ze een artikel geschreven van de oogst in de bergen van deze oregano.
Origanum dictamnus op Kreta – foto: Wild Herbs of Crete
Na het verzamelen van het maaisel en het vervoer terug naar de destilleerwerkplaats in Gilze heb ik bij aankomst eerst de hoeveelheid sinaasappeltijm en Kreta oregano gewogen.
Oregano maaisel
Het ging om 5,5 Kg oregano en 32,2 Kg sinaasappeltijm. Beiden vers gemaaid en van biologische kwaliteit! Ik heb besloten om ze een paar dagen te laten drogen in de destilleerwerkplaats voordat ik deze aromatische planten ga destilleren.
sinaasappeltijm maaisel
Om kruiden te drogen heb ik ongeveer 80 gaasbakken tot mijn beschikking. Groot voordeel van deze bakken is dat je ze goed en hoog kan stapelen.
gaasbak met Kreta oregano
Ook belangrijk voor het droogproces is dat er ruimte zit tussen de bakken waardoor er een goede ventilatie van vochtige lucht kan plaatsvinden. Als de planten gaan schimmelen en ontleden door broei verliezen ze ook hun etherische olie. Het is dus zaak om het droogproces onder ideale omstandigheden te laten verlopen.
sinaasappeltijm in de droogbakken
Ik heb uiteindelijk alle gaasbakken moeten gebruiken. Hierbij kon ik 15 gaasbakken op elkaar stapelen.
Na een dag ruik je geen aromatische stoffen meer, maar alleen de lucht van drogende planten. Over een aantal dagen ga ik de tijm en Kreta oregano apart destilleren.
Het is de bedoeling om de etherische olie te laten analyseren op samenstelling zodat we een beeld krijgen van de werkzame stoffen. Er is niets zo veranderlijk als de samenstelling van tijmolie, met al zijn verschillende chemotypen.
Sinaasappeltijm destilleren
Thymus vulgaris `Orange` – foto Puur Aroma
Afgelopen donderdag heb ik de sinaasappeltijm, Thymus vulgaris ´Orange´, die een week te drogen heeft gelegen in de destilleerwerkplaats, gedestilleerd. Interessant om te destilleren omdat de naam van deze cultivar doet vermoeden dat de etherische olie bestanddelen zou moeten bevatten die in sinaasappelolie zitten.
destilleerketel vullen met gedroogde sinaasappeltijm
Om de 32,2 Kg gedroogde sinaasappeltijm te destilleren waren twee destillaties nodig. Ik had er dan ook de hele dag voor uitgetrokken.
uitleg over het destillatieproces
Tijdens het destilleren hadden Catharina en ik bezoek van Sandra van boerderij de Notelaar. Ik maak altijd aantekeningen over het destillatieproces. Over de geur en kleur van de olie maar ook de snelheid waarmee de etherische olie uit de plant wordt vrijgemaakt.
destilleeropstelling
Het was me al opgevallen dat tijdens de destillatie van keukentijm in juni bij de start van de destillatie gelijk een grote hoeveelheid etherische olie meekomt met het hydrolaat. Bij de sinaasappeltijm was dat ook het geval. Specifiek dus voor het destilleren van tijmolie.
opbrengst sinaasappeltijmolie na de tweede destillatie
Bij de eerste destillatie veranderde in 15 minuten de kleur van de olie al heel snel in kleurloos naar geel, en had zich 40 mL olie verzameld in de scheitrechter. Na 45 minuten was dat 60 mL en na 1 uur en 40 minuten destilleren 70 mL olie.
tijdens de destillatie
Tijdens het destilleren veranderde de geur van fruitachtig (voordat er destillaat overkwam) naar zwaar kruidig en later kruidig. De geur was minder zwaar en scherp dan die van de keukentijm (Thymus vulgaris ´compactus´). Na de eerste destillatie heb ik gelijk de gedestilleerde planten verwijderd om plaats te maken voor de rest van de gedroogde sinaasappeltijm.
afvoeren van de gedestilleerde sinaasappeltijm
Omdat de ketel dan nog warm en het water nog heet is kan je sneller de volgende destillatie starten. Bovendien scheelt dat ook nog de nodige brandstof.
Catharina plakt de ketel af met aluminiumtape
Bij de tweede destillatie heb ik dezelfde destillatietijd van 2 uur aangehouden. Er kwam na 2 uur destilleren zichtbaar geen etherische olie meer mee met het hydrolaat.
sinaasappeltijmolie
Beide opbrengsten aan etherische olie heb ik verzameld in een kleinere scheitrechter. Na het afvullen van de sinaasappeltijmolie in flesjes had ik een beeld van de hoeveelheid die ik deze dag had gemaakt.
afvullen en tegelijkertijd filtreren van de sinaasappeltijmolie
Het ging in totaal om 180 mL etherische olie. Omgerekend naar het plukgewicht van 32,2 Kg is dat een opbrengst van 0,56%. Meer dus dan de 0,42% die ik vond bij de keukentijm. Een redelijk hoog percentage dus.
verzamelen van de olie in een kleinere scheittrechter
Deze bijzondere olie laten we analyseren op samenstelling. Daarvoor heb ik gistermiddag een flesje biologische sinaasappeltijmolie samen met een flesje biologische Kreta oregano olie op de post gedaan naar een gespecialiseerd bedrijf voor de chemische analyses. Ik ben natuurlijk heel benieuwd wat voor informatie deze analyses zullen opleveren zodat we meer kunnen zeggen over de toepassingen.
