welke is de echte kaneel?
Ik heb een proefje voorbereid waarbij het verschil tussen twee soorten kaneel wordt onderzocht. De proef heb ik gedaan tijdens de jaarlijkse open dag van de middelbare school in Oosterhout waar ik werkzaam ben. Het gaat om het verschil tussen cassia kaneel (Cinnamomum aromaticum) en de Ceylon kaneel (Cinnamomum verum). Naast het proefje om het verschil aan te tonen heb ik ook een destillatie uitgevoerd met kaneelstokjes (de schors) in een kleine destillatieopstelling.
destillatie opstelling in het klaslokaal
Dit destilleertoestel gebruik ik regelmatig bij demonstraties om het principe van de stoomdestillatie inzichtelijk te maken. De capaciteit (100 mL) is niet zo groot dat je er ook mL’s etherische olie mee kan maken.
flesjes etherische olie van Cassia en Ceylon kaneel
Voor het proefje had ik een flesje Cassia en een flesje Ceylon kaneel etherische olie gekocht. Het verschil tussen deze twee soorten kaneelolie is goed te ruiken. Exact zoals wikipedia het omschrijft: Cassia is wat brandiger en zoeter van geur dan ceylonkaneel. Dat heeft uiteraard te maken met de samenstelling van de aromatische stoffen in de olie.
structuurformule van cinnamaldehyde
structuurformule van eugenol
Cassia kaneelolie bestaat voor het grootste gedeelte cinnamaldehyde en bevat daarnaast een laag percentage eugenol. De Ceylonkaneelolie bevat minder cinnamaldehyde en een hoger percentage eugenol. De aantoningsreactie die ik heb uitgevoerd berust op dit verschil in samenstelling. Hiervoor heb ik een reagens, een oplossing van IJzer(III)chloride gebruikt.
het kleurverschil na de reactie van twee soorten kaneel
Om de proef uit te voeren heb ik één druppel etherische olie van beide kaneelsoorten in ethanol opgelost. Na het toevoegen van één druppel reagens was er duidelijk kleurverschil tussen de twee soorten kaneel te zien. De Cassia kleurt bruin en de Ceylon geel. Eigenlijk een heel simpel proefje voor als je niet zeker weet welke soort kaneelolie je hebt.
tijdens de destillatie van kaneel
Tijdens de Open Dag heeft een oud-leerling de destillatie van de kaneel uitgevoerd. Daarvoor hadden we 20 gram klein gemaakte kaneelstokjes gebruikt.
veel belangstelling voor de kaneeldestillatie
“hier kan je kaneelhydrolaat ruiken”
Tijdens het destilleren veranderde het hydrolaat van troebel-wit naar bijna kleurloos. De troebeling wordt veroorzaakt door de Eugenol, die net zoals bij het destilleren van kruidnagelen, als emulgator werkt. Het werd daarom eigenlijk meteen duidelijk dat de kaneelstokjes afkomstig waren van de Ceylon kaneel plant.
troebele vloeistof van kaneelhydrolaat met eugenol als emulgator
Het hydrolaat, in totaal ongeveer 200 mL, heb ik laten verzamelen in een maatkolf. Mochten we etherische olie gemaakt hebben, dan moet dat blijken na een dag of twee als de waterlaag (het hydrolaat) en de etherische olielaag volledig gescheiden zijn.
opbrengst aan hydrolaat en kaneelstokjes